Piotr Bauza – po pływaniu Go poznacie, czyli wpław Hel-Sopot dla Pomorskiego Hospicjum dla dzieci.
Piotr Bauza, mieszkaniec Sopotu, który dwarazy pokonał Zatokę Gdańską (Hel-Gdynia, Hel-Sopot, ok 20km) w celu wsparcia Pomorskiego Hospicjum dla dzieci. W kwietniu tego roku poznaliśmy Piotra podczas kursu trenerskiego w Poznaniu. Piotr jest pasjonatem freediving’u dwukrotnie reprezentującym Polskę na MŚ ( 2007 DNF pływanie pod wodą bez płetw 136m, 2009 DNF – 138m, statyczne wstrzymanie oddechu pod wodą 7min 02sek).
To czego dokonał na każdym wywarło ogromne wrażenie. Niezwykła osoba, niezwykły trener. Warto przeczytać relację Piotra na temat jego filozofii, sposobu przygotowań do pływania długodystansowego oraz motywacji do kolejnych celów jakie sobie stawia.
W dniach 21.04 – 26.04.2013 odbyłem szkolenie na uprawnienia trenerskie metodą Total Immersion w Poznańskim centrum rekreacyjno-sportowym Termy Maltańskie. Szkolenie prowadzone było przez głównych trenerów TI panów Pawła Lewickiego oraz Mat’a Hudsona.
Podczas trwania kursu kadra prowadząca przedstawiła mi zasady metodyki prowadzenia zajęć, ich strukturę jak również filozofię TI. Każdego dnia zajęcia prowadzone były w dwóch blokach dzielonych przerwą obiadową. Bloki dydaktyczne łączyły w sobie najpierw teorię a następnie zajęcia praktyczne, w trakcie których mogłem przelać wiedzę w działanie. Wszystkie tematy zajęć przedstawiane były przy pomocy urządzeń multimedialnych. Końcowym elementem każdego dnia była dyskusja oraz podsumowanie zajęć. Dzięki temu mogłem uzyskać odpowiedzi na nasuwające się nowe spostrzeżenia i wątpliwości. W ostatnich dwóch dniach obozu trenerzy umożliwili mi asystowanie podczas normalnych zajęć nauki pływania z osobami posiadającymi różny stopień umiejętności pływackich tj. osób chcących nauczyć się pływać oraz takich, których interesowało doskonalenie techniki pływackiej. W tym czasie moim obowiązkiem było należyte prowadzenie osoby wedle sztandarów TI. Była to swoista lekcja przyszłej pracy i egzamin praktyczny nabytych już umiejętność.
Piotr podczas samotnej przeprawy przez Zatokę dla dzieci z hospicjum
Jako absolwent Akademii Wychowania Fizycznego z tytułem trenera pływania oraz osoba amatorsko trenująca pływanie zdecydowałem się na udział w obozie trenerskim TI pod wpływem nurtujących mnie pytań odnośnie moich kompetencji trenerskich, jak również pływackich. Podczas odbytego szkolenia zapoznałam się z nowym spojrzeniem na temat mojej pasji jaką jest pływanie. Wiele aspektów diametralnie zmieniło moje wcześniejsze wyobrażenia na temat pływania, ale były też i takie będące potwierdzeniem moich przypuszczeń. Wszystko to niewątpliwe składa się na moją wielka satysfakcję i przekonanie o słuszności idei Total Immersion. Umiejętności, jak i wiedza wyniesiona z odbytego obozu, prowadzonego przez duet głównych trenerów na pewno będzie miała odbicie w mojej pracy trenerskiej oraz osobistej przygodzie z pływaniem nadając jej nową jakość i wartość.
Ścieżka rozwoju – ogólne założenia treningu
Planując przygotowanie umiejętności pływackich należy pamiętać o spełnieniu ogólnych reguł i zasad jakie zawiera w sobie trening zarówno rekreacyjny, jak i sportowy. Zachowanie należytej proporcji pozwoli zapewnić w procesie treningowym poprawę określonych umiejętności. Do trzech podstawowych reguł jakimi należy się kierować w przypadku treningu, należy zaliczyć systematyczność, specyficzność oraz progresywność.
Systematyczność odnosi się do regularnych i częstych treningów, odbytych w dłuższym okresie czasowym. Tylko wówczas gdy proces treningu prowadzony jest w sposób systematyczny, cykliczny i okresowy będzie on oddziaływał na oczekiwane zmiany psychofizyczne w organizmie. Drugim aspektem treningu jest specyficzność, która zakłada osiągnięcie oczekiwanych cech przy zastosowaniu dla nich odpowiednich środków treningowych. Ostatnią regułą jest progresywność. Ze względu na fakt adaptacji do systematycznie powtarzanych bodźców treningowych, struktura obciążeń winna ulegać cyklicznym zmianom progresywnym. W tak określone zasady, trening należy podzielić na cztery zasadnicze etapy, aby zachować właściwe jego fazy. Każde rozpoczęcie nowego etapu należy poprzedzić testem, którego analiza pozwoli skupić się nad elementami do poprawy jak i ocenić stosowność obranej ścieżki rozwoju i wprowadzić ewentualne modyfikacje. Systematyczność, specyficzność oraz progresywność łączyć należy w każdym z czterech etapów zaczynając od początkowego tzw. etapu budowy umiejętności technicznych. Ponieważ pływanie jest dyscypliną ściśle techniczną dlatego w pierwszym etapie rozwoju należy w głównej mierze tj. w 80% skupić się na kształtowaniu owych technicznych umiejętności. Następny etap rozbudowy obejmuje zastosowanie kształtowanej wcześniej techniki w praktycznym pływaniu na dystansie. Przy czym nadal utrwalana jest na tym etapie właściwa technika w stosunku 50%-50%. W przed ostatnim etapie należy skupić się w większym stopniu na rozwoju wydajnego pływania i jego zastosowaniu w praktyce w stosunku do ćwiczeń technicznych w proporcji 70%-30%. Od tego etapu znaczącym punktem koncentracji jest kształtowanie wydajnego napędu. Ostatni etap to szczyt formy, etap maksymalnych umiejętności, które pozwalają nam osiągnąć wyznaczony na samym początku cel. Na tym etapie pływanie na dystansie w stosunku do zajęć technicznych kształtuje się w proporcjach 85-90% do 15%-10% na rzecz ćwiczeń technicznych. Przy czym należy pamiętać, iż ostatni etap jest bardzo wymagający, dlatego może on zostać skrócony do 3 tygodni na rzecz wydłużenia pozostałych etapów.
W zależności od charakteru i specyfiki stawianych sobie celów oraz czasu ich wykonania różnie będzie przebiegała realizacja etapów treningowych. Idealny model to 24 tygodniowy dający po 6 tygodni na każdy z etapów. Najkrótszy możliwy czas pozwalający na przeprowadzenie treningu zawierającego w sobie 4 specyficzne etapy to 16 tygodni czyli po 4 na etap. W przypadku braku wymaganego idealnego wymiaru czasu na przygotowanie treningu z uwzględnieniem pełnych czterech modelowych etapów należy pamiętać, iż progresja wyników w pływaniu jako dyscypliny wybitnie technicznej nie jest wyłącznie skorelowana z cechami motorycznymi. Dlatego priorytetowo należy traktować etap pierwszy w którym to głównym punktem uwagi są elementy techniczne. Drugim etapem w zestawieniu ważności będzie etap maksymalnych osiągnięć. Pozwala to w przypadku krótkich 8 tygodni na przygotowanie się do stawianego sobie celu na zastosowanie treningu według modelu: 6-7 tygodni etap pierwszy z jego punktami koncentracji wynikającymi z testu i analizy oraz 1-2 tygodnie etapu szczytu formy w którym to głównym elementem będzie kształtowanie cech docelowych popartych techniką z etapu pierwszego. Na trzecim miejscu ważności w przypadku gdy dysponujemy czasem na odbycie tej fazy treningu jest etap drugi, w którym to wykonujemy zbilansowaną w połowie prace nad techniką oraz pływaniem na dystansie. Na ostatnim miejscu ważności pozostaje etap trzeci.
Jednostki treningowe techniczne przeprowadzane są wedle modelu ABC i łączenia punktów koncentracji AB, BC, AC oraz ABC jak podaje Total Immersion. Jednostki treningowe kształtujące wydajność pływania na dystansie oparte są na kształtowaniu wyczucia zmiennego tempa pływania tj. jego progresję oraz regresję jak również pływania w danym tempie przy optymalizacji długości kroku pływackiego.
Powyższe ogólne założenia treningu oprałem na doświadczeniu jakie zebrałem podczas swoich przygotowań do trzykrotnego przepłynięcia wpław Zatoki Gdańskiej.